මුල් ආරම්භයන්
වර්තමාන සෞඛ්ය ප්රවර්ධන කාර්යාංශය 2017 වසරට පෙර සෞඛ්ය අධ්යාපන කාර්යාංශය ලෙස නම් කරන ලදී.
රටේ සෞඛ්ය අධ්යාපන සේවාවන් විසිවන සියවසේ මැද භාගය දක්වා දිව යයි. ආරම්භක අවධියේදී, එය සෞඛ්ය සේවා දෙපාර්තමේන්තුවේ මහජන සෞඛ්ය අංශයේ කුඩා ඒකකයක් ලෙස ක්රියාත්මක වූ අතර ඒකක දෙකකින් සමන්විත විය:
ප්රධාන කාර්යාලයේ එකක් ප්රධාන සෞඛ්ය අධ්යාපන නිලධාරියා ලෙස නම් කරන ලද සමාජ විද්යාඥයෙකු, සෞඛ්ය අධ්යාපන නිලධාරියෙකු සහ ප්රචාරක නිලධාරීන් දෙදෙනෙකු විසින් මෙහෙයවනු ලැබේ.
අනෙක් ඒකකය වූයේ පුහුණු මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරයෙකු විසින් මෙහෙයවනු ලබන සෞඛ්ය අධ්යාපන ද්රව්ය නිෂ්පාදන ඒකකය (HEMPU) ය.
ප්රධාන අවධානය යොමු වූයේ මැලේරියාව, පණු ආසාදන, පාචන රෝග සහ ටයිපොයිඩ් උණ වැනි පොදු බෝවන රෝග වැළැක්වීම, මහජන රැස්වීම් සහ පෝස්ටර්, පත්රිකා සහ අත් පත්රිකා වැනි මහජන සෞඛ්ය ද්රව්ය බෙදා හැරීම හරහා ය. “සපත” ප්රවෘත්ති පත්රය 1950 ගණන්වල එහි ප්රකාශන ආරම්භ කළ අතර සෞඛ්ය සේවකයින්ගේ දැනුම වැඩි දියුණු කිරීම සඳහා ප්රයෝජනවත් විය.
දිස්ත්රික් මට්ටමේ ඒකක සංවර්ධනය
ඊළඟ වසරවලදී, දිස්ත්රික් මට්ටමේ සෞඛ්ය අධ්යාපන ඒකක පිහිටුවීමෙන් සේවාව එහි ප්රවේශය පුළුල් කළේය. සෑම දිස්ත්රික්කයකම සෞඛ්ය අධ්යාපනඥයෙකු ලෙස පුහුණු මහජන සෞඛ්ය පරීක්ෂකවරයෙකු නම් කරන ලදී. දිස්ත්රික් මට්ටමින් වඩා හොඳ සම්බන්ධතාවයක් ඇති කර ගැනීමට හැකි වන පරිදි ප්රක්ෂේපක සහ ශබ්ද විකාශන යන්ත්ර වැනි ශ්රව්ය දෘශ්ය උපකරණ අඩංගු වාහන ඔවුන් සතුව තිබුණි. ප්රධාන වගකීම් අතරට ඇතුළත් විය
ප්රජාවන් තුළ සෞඛ්ය දැනුවත් කිරීමේ ව්යාපාර
ක්ෂේත්ර සෞඛ්ය කාර්ය මණ්ඩලයට අධ්යාපනික ද්රව්ය සහ මග පෙන්වීම ලබා දීම.
සෞඛ්ය අධ්යාපන නිදර්ශනය

1970 ගණන්වල මැද භාගය, ප්රතිසංවිධානය සහ ව්යාප්තිය
සෞඛ්ය අධ්යාපන ඒකකය අධීක්ෂණය කිරීම සඳහා පූර්ණ කාලීන වෛද්ය නිලධාරියෙකු පත් කිරීමත් සමඟ 1970 ගණන්වල මැද භාගයේදී ප්රධාන ප්රතිසංවිධානයක් සිදු විය. මෙම වෛද්ය නිලධාරියාට සෞඛ්ය අධ්යාපනය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධි සුදුසුකම් තිබූ අතර එය සේවාවන් වෘත්තීයකරණය කිරීමේ සැලකිය යුතු ඉදිරි පියවරක් සනිටුහන් කළේය. ප්රධාන වෙනස්කම් අතර:
ඒකක ඒකාබද්ධ කිරීම: මධ්යම ඒකකය සහ HEMPU සෞඛ්ය අමාත්යාංශය යටතේ තනි සෞඛ්ය අධ්යාපන අංශයක් බවට ඒකාබද්ධ කරන ලදී.
සෞඛ්ය අධ්යාපන අධ්යක්ෂ: වර්ධනය වන වෘත්තිකයන් කණ්ඩායමක සහාය ඇතිව සෞඛ්ය අධ්යාපනය සහ ප්රචාරණය අධීක්ෂණය කිරීම සඳහා අධ්යක්ෂවරයෙකු පත් කරන ලදී.

එක්සත් ජාතීන්ගේ ආයතන සහ සංවර්ධන හවුල්කරුවන්ගේ සහාය
ලෝක සෞඛ්ය සංවිධානයේ සහාය ඇතිව, සංවිධානය පවුල් සෞඛ්ය කාර්යාංශයට සමාන පූර්ණ කාර්යාංශයක් දක්වා වේගයෙන් වර්ධනය විය. සෞඛ්ය අධ්යාපන කාර්යාංශයේ (HEB) කාර්ය මණ්ඩලය පහත පරිදි පුළුල් විය:
පූර්ණ කාලීන අධ්යක්ෂවරයෙක්
වෛද්ය නිලධාරීන් හතර දෙනෙක්
සෞඛ්ය අධ්යාපනය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධි සුදුසුකම් ඇති එක් දන්ත ශල්ය වෛද්යවරයෙක් (සියල්ලන්ම සෞඛ්ය අධ්යාපනය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධි සුදුසුකම් ඇති)
සෞඛ්ය අධ්යාපන නිලධාරීන් පස් දෙනෙක් (සෞඛ්ය අධ්යාපනය පිළිබඳ පශ්චාත් උපාධි ඩිප්ලෝමා සහිත)
ජන මාධ්ය වැඩසටහන භාරව පශ්චාත් උපාධි සුදුසුකම් ඇති ප්රචාරක නිලධාරීන් දෙදෙනෙක්.

සෞඛ්ය ප්රවර්ධන කාර්යාංශයට සංක්රමණය වීම
බෝ නොවන රෝග (NCDs) වැඩිවීම, ජීවන රටාව ආශ්රිත අනෙකුත් ආබාධ සහ බෝවන රෝග වසංගත තර්ජනය හේතුවෙන් කාර්යක්ෂම සෞඛ්ය ප්රවර්ධන උපාය මාර්ග සැලසුම් කිරීම, ක්රියාත්මක කිරීම, නිරීක්ෂණය කිරීම සහ ඇගයීම සඳහා අවශ්යතාවය හඳුනා ගන්නා ලදී. මෙය සෞඛ්ය අධ්යාපන කාර්යාංශය සෞඛ්ය ප්රවර්ධන කාර්යාංශය දක්වා උසස් කිරීමට හේතු විය.
තවද, ජාතික සෞඛ්ය ප්රවර්ධන ප්රතිපත්තියේ හඳුනාගත් උපාය මාර්ග ඵලදායී ලෙස ක්රියාත්මක කිරීම සඳහා විශේෂිත ඒකක දොළහක් ස්ථාපිත කරන ලදී.
